Sleepvaart

Onderstaande tekst is oorspronkelijk geschreven voor het woonbootmuseum ligt, waar Amstel en Y sponsor van is.

Slepen is een ambachtelijk gebeuren, ’t is zoiets van: “niet moeilijk maar je moet het wel even kunnen”. Dit woonschip waar u zich nu in bevindt is, mits er een goede roerganger aanwezig is, makkelijk te varen. Dat komt doordat het schip zelf nog heel dicht bij zijn oorspronkelijke functie van vrachtschip staat. Het schip is bovendien laag, waardoor het zonder problemen onder de Amsterdamse bruggen door kan. Moeilijker wordt het als je op een schip als dit een hoge opbouw zet: je zal het dan moeten verzwaren om onder de bruggen door te kunnen komen. Meestal regelt de sleepdienst dit verzwaren door voldoende vaten in het schip te zetten en deze vol te pompen met water. Een hoog schip vangt bovendien veel meer wind, en vaak is het roer verwijderd zodat er niets meer bij te sturen valt. Als je als woonbootbezitter handig met de pikhaak bent en het waait niet te hard, dan valt er nog wat bij te sturen. Anders is er maar één remedie: een tweede sleepboot die het achterschip kan sturen. Betonnen arken kunnen eigenlijk alleen met twee boten gevaren worden. Meestal eist de verzekering dat ook.

Een stalen woonschip moet regelmatig naar de werf voor een hellingbeurt. Voordat het schip versleept kan worden, komt daar meestal nogal wat bij kijken: loopbruggen en afhouders moeten verwijderd worden, eveneens moeten de aardgasslang, waterleiding, elektrakabel, tv en telefoon worden losgekoppeld. Binnen moeten alle zaken die kunnen vallen vast of op de vloer gezet worden, want als het schip een open water zoals het IJ over moet, kan het flink schommelen. Verder moeten soms kachelpijpen, mastjes en verhoogde instapjes verwijderd worden om de vaste bruggen te kunnen passeren.

Steeds meer mensen kiezen voor een betonnen ark: meer leefruimte en minder onderhoud worden verkozen boven een “karaktervol” vrachtschip. Al bij aanvang van de bouwplannen van een ark moet rekening gehouden worden met het transport naar de definitieve ligplaats: wat is de hoogte van te passeren bruggen, de diepte van het vaarwater en de breedte van bruggen en sluizen.

Betonnen arken reizen door het hele land vanaf de bouwplaats, bijvoorbeeld van Heerenveen naar de randstad, maar wij hebben ook arken naar Maastricht, Middelburg en Groningen gebracht. Vaak gaan dit soort transporten over groot vaarwater, zoals het IJsselmeer. Het weer en vooral de wind speelt bij zo’n transport een belangrijke rol. Windkracht 3-4 Bf is voor de meeste arken het maximum om veilig het IJsselmeer over te steken. Vaak moet gewacht worden tot de vooruitzichten gunstig zijn. Het is noodzakelijk dat naden, kieren en ventilatiegaten voor zover die zich vlak boven de waterlijn bevinden, zijn dichtgemaakt. Vaak wordt hier purschuim voor gebruikt. Soms worden deze werkzaamheden door de sleepdienst verricht.

Druk bevaren wateren zoals het Amsterdam-Rijnkanaal, mogen uitsluitend met vergunning bevaren worden. Een sleepboot met sleepschip is namelijk een ‘bijzonder’ transport. De beheerder van het vaarwater stelt dan eisen omtrent vrijboord (de hoogte van de bak boven de waterlijn), trekogen / bolders (stevig genoeg) en pompen aan boord. Meestal laat men dit over aan de expertise van de sleepdienst. Loopt het mis en ontstaat er schade, dan wordt deze hierop aangesproken en zal het de volgende keer een stuk moeilijker zijn om een vergunning te krijgen. Ook voor de beoogde ligplaats moet de benodigde vergunning zijn afgegeven, en lokale brug/sluiswachters en havendienst moeten tijdig geïnformeerd zijn.

Uit het bovenstaande mag blijken dat als u met uw woonschip of ark op stap wilt, u dat het best kan doen met een ervaren, professionele sleepdienst. De sleepdienst Amstel & Y is opgericht in 1977 en heeft inmiddels ruim 20 jaar ervaring met transport over het water. Heden bestaat de vloot van de sleepdienst uit 5 sleepboten en een kraanponton, en deze is geheel toegerust om woonschepen te slepen, zowel in de stad (van en naar de werf) als door het land (verhuizing, nieuwbouw). Zo hebben wij dit schip waar u nu in staat van Amersfoort hiernaartoe gebracht. Ook zijn wij sinds 1994 jaar huissleper van Spruyt-arkenbouw BV, ’s lands grootste arkenbouwer in Heerenveen. Voor vragen of suggesties kunt u natuurlijk altijd contact met ons opnemen.